Voedselverpakking; meer dan een praktisch omhulsel

Voedselverpakkingen kom je tegen in alle soorten en maten. Wanneer men de juiste verpakking kiest biedt dit veel voordelen. Denk aan bescherming tegen besmetting van buitenaf tijdens het logistieke proces. Daarnaast zorgt de verpakking ervoor dat de kwaliteit van het verpakte voedsel langer behouden blijft. Dat is natuurlijk prachtig, maar betekent dit automatisch dat het voedsel veilig is?

Hygiëne tijdens voedselproductie
De verpakking creëert een barrière tegen gevaren die een risico kunnen vormen voor de voedselveiligheid en dus de gezondheid van de consument. Denk aan micro-organismen zoals bacteriën en schimmels. Deze ziekteverwekkers bevinden zich overal om ons heen en vormen vanaf de productie tot aan het consumeren van het voedsel een bedreiging. Daarom is niet alleen de juiste verpakking van belang, maar ook een hygiënische productiewijze van het voedsel zelf. Als er al een gevaar in het product zelf schuilt kan een goede verpakking geen redding bieden.

Eisen voor verpakkingen
Helaas kunnen er ook risico’s schuil gaan in het verpakkingsmateriaal. Er kan bijvoorbeeld een ongewilde stof vanuit de verpakking in het levensmiddel terecht komen, dit wordt ook wel ‘migratie’ genoemd. Veelgebruikte grondstoffen en producten zoals kunststof, papier, karton, lijm, coating en inkt leveren een veilig eindproduct op, mits deze voldoen aan de geldende wetgeving. De Europese verordening EG 1935/2004 stelt dat de uitwisseling van stoffen tussen verpakking en product onder een bepaalde grens moet blijven. Ook mag de samenstelling, smaak, kleur en geur van het voedsel niet veranderen. Voor een aantal van deze grondstoffen gelden aanvullende richtlijnen. Bijvoorbeeld voor kunststof is er een duidelijke richtlijn (EG 10/2011), waarin vastgelegd is hoe verpakkingsmateriaal getest moeten worden op geschiktheid voor de beoogde toepassingen. Ook zijn er specifieke stoffen benoemd die wel en niet gebruikt mogen worden.

Hygiëne tijdens het logistieke proces
Ook tijdens het logistieke proces van verpakkingsmateriaal (productie, opslag en vervoer) kunnen zich zogenoemde ´microbiologische incidenten´ voordoen. Om de veiligheid te waarborgen verhoogt een kwaliteitssysteem, zoals de BRC-IoP, de voedselveiligheid. BRC-IoP is speciaal voor de verpakkingsindustrie ontwikkeld, hierin zijn normen voor de fabriek opgesteld met betrekking tot goederenstroom, infrastructuur, onderhoud van installaties, onderhoudsprocedure, afvalverwijdering en traceerbaarheid.

In de intro stelde ik de volgende vraag: ´Betekent een goede verpakking automatisch dat ons voedsel veilig is?’ Het antwoord is volmondig ‘nee’. Zoals in de tekst hierboven beschreven zijn er vele andere factoren om rekening mee te houden. Het is van groot belang dat voedselproducenten en -verpakkers zich realiseren dat zij er met een leuk uitziende, stevige verpakking nog niet zijn. Geloof jij dat de meeste productie- en verpakkingsorganisaties zich hiervan bewust zijn?