Uitdagingen in circulair verpakken

De transitie naar een circulaire economie vraagt om een nieuwe kijk op verpakken. Verpakkingen moeten zo (her)ontworpen worden dat zij geschikt zijn voor hergebruik en/of recycling. Maar dit is slechts het begin, want hoe zorg je er bijvoorbeeld voor dat deze verpakkingen op de juiste manier worden ingezameld en verwerkt? Ik bespreek een aantal uitdagingen op het gebied van circulair verpakken.

Verbod op wegwerplastics

Om de circulaire economie te stimuleren komt er een Europees verbod op wegwerpplastic. Er ligt nog geen definitief plan, maar onder het verbod vallen verschillende producten die geheel of deels gemaakt zijn van plastic en die niet geschikt zijn voor meermalig gebruik of passen in een circulair systeem. Dit zijn bijvoorbeeld plastic borden, bestek, roerstaafjes en rietjes. Het aandeel van deze producten is enorm en daarmee ook de impact. Als alles volgens planning verloopt gaat het verbod in 2021 van kracht.

Alternatieve materialen

Producenten moeten op zoek naar alternatieve materialen. Een voor de hand liggend alternatief zijn disposables gemaakt van natuurlijke materialen. Maar zo simpel is dit niet, want je hebt met allerlei eisen te maken. Allereerst moet het materiaal geschikt zijn voor contact met voedsel en mag het geen smaak en geur afgeven. Daarnaast moet het materiaal in veel gevallen vocht- en vetwerend zijn. Papier en water is over het algemeen geen goede combinatie. Hoe houd je een papieren rietje heel in een glas met drinken?

Mono-materialen

Al in het ontwerpproces van de verpakking moet je rekening houden met de end-of-life-solution. Karton met een laagje plastic mag niet bij het oud papier en plastic met een metaallaagje mag niet bij het plastic afval. Om goede afvalinzameling te stimuleren en daarmee recycling is het belangrijk dat de verpakking slechts uit één materiaalsoort bestaat. Ook dit vraagt om een nieuwe kijk op het ontwerpen van verpakkingen.

Samenwerken

Een goed product is slechts het begin, want hoe zorg je ervoor dat de verpakkingen niet alsnog bij het grofvuil belanden? Circulair verpakken doe je samen en vraagt om ketensamenwerking. Daarnaast moeten we consumenten beter informeren en bewustwording creëren over de nut en noodzaak van een correcte afvalscheiding. De verpakking heeft zich bewezen als een uitstekend communicatiemiddel. Maak duidelijk bij welke afvalstroom de verpakking hoort.

Kortom, (technische) uitdagingen alom, maar de eerste successen zijn inmiddels een feit. Voorbeelden hiervan zijn de depa® Durables en disposables gemaakt van bagasse, hout en palmblad.