De strijd tegen plastic verpakkingen
De strijd tegen plastic verpakkingen ging in 2016 al concreet van start met het verbod op het gratis weggeven van plastic tasjes. Begin dit jaar presenteerde de Europese Commissie de ‘EU Plastic Strategie’[1], waarin diverse maatregelen worden voorgesteld om te voorkomen dat er in 2050 meer plastic dan vis in de oceanen zit. De maatregelen sturen voornamelijk aan op recycling en hergebruik en naar verwachting komt er volgende maand een nieuwe wet, die de verkoop van single-use plastic aan banden legt.
De strijd tegen plastic (verpakkingen) begint al in de ontwerpfase. We moeten plastic verpakkingen zo ontwerpen dat ze geschikt zijn voor recycling of hergebruik. De regelgeving omtrent voedselveiligheid beperkt echter grootschalige toepassing van gerecycled plastic voor voedselverpakkingen[2]. Naast voedselveiligheid spelen ook geur en look & feel een rol. Ook op dit gebied haalt een gerecyclede verpakking het vaak niet bij een virgin verpakking. Hier ligt dus een grote uitdaging. Maar volgens bronnen maakt de EC geld vrij, om de innovaties en nieuwe technologieën op dit gebied te bevorderen.
Bio-varianten
Een andere ‘strijdmiddel’ tegen plastic verpakkingen zijn de ‘biologische’ varianten. Dit is echter voor velen nog een grijs gebied. In de oren van de consument klinkt het woord ‘bio’ al snel goed. Maar wist je dat er tussen bio en bio nog veel verschil zit? Biobased is bijvoorbeeld niet hetzelfde als biologisch afbreekbaar. Desondanks worden de termen vaak door elkaar gebruikt. De Universiteit Wageningen zet verschillende feiten en cijfers over biobased en biologische verpakkingen op een rij. Ik bespreek een aantal highlights.
Biobased en biologisch afbreekbaar
Biobased heeft betrekking op de oorsprong van het materiaal. Biobased plastics zijn gemaakt van plantaardige biomassa. En ook hierin zijn er weer veel onderlinge verschillen: het materiaal kan bijvoorbeeld afkomstig zijn uit mais, biet, suikerriet of aardappel. Een bekend biobased plastic is PLA. Biobased plastics zijn niet per definitie biologisch afbreekbaar.
Biologisch afbreekbare verpakkingen (ook wel composteerbare verpakkingen genoemd) breken af zonder kunstmatige toevoegingen. Dit proces is echter sterk afhankelijk van de omgevingsfactoren, zoals plaats en temperatuur. Het merendeel van de biologisch afbreekbare verpakkingen breken alleen af in een industriële composteerinstallatie, herkenbaar aan het Kiemplant- en Vinçotte OK compost-logo. Slechts een klein aantal verpakkingen is geschikt om thuis te composteren, herkenbaar aan het Vinçotte OK compost HOME-logo.
Voedselverspilling
Plastic verpakkingen spelen een belangrijke rol in de strijd tegen voedselverspilling. Op dit gebied is de kwaliteit van de biobased plastics de afgelopen jaren sterk verbeterd. Er bestaan bijvoorbeeld PLA verpakkingen met dezelfde houdbaarheidsverlengende eigenschappen als de fossiele variant. Zo kan een verpakking van PLA de houdbaarheid van tomaten met twee dagen verlengen[3].
De eerste stappen naar een plasticloze toekomst zijn gezet, maar we hebben nog een lange en moeilijke weg te gaan. Ken jij nog andere voorbeelden van initiatieven of ontwikkelingen die het gebruik van plastic verpakkingen terugdringen?
Bronnen:
[1] https://www.vno-ncw.nl/news-europa/nieuwe-europese-strategie-voor-plastic
[2] Rapportage kunststofketenproject, augustus 2017, Kennisinstituut Duurzaam Verpakken
[3] https://www.rvo.nl/sites/default/files/2017/11/RVO.nl%20Highlights%20Biobased%20plastics.pdf