Verpakkingen versus milieu: inspirerende voorbeelden

Iedereen roept al jaren dat verpakkingen ‘duurzamer’, ‘groener’ en ‘verantwoordelijker’ moeten. Hiervoor zijn verschillende initiatieven in het leven geroepen. Uitgangspunt is vermindering van de milieu-impact door preventie en recycling. Daarnaast zien we initiatieven in de strijd tegen voedselverspilling. Waar staan we nu als we het hebben over verpakkingen versus milieu? Op internet kwam ik een aantal inspirerende voorbeelden tegen.

Preventie
Preventie richt zich op het voorkomen van verspilling van grondstoffen en materialen (reduce). Daarnaast gaan we op zoek naar alternatieve materialen met een verlaagde milieu-impact (renew). In het kader van reduce worden verpakkingen kleiner, dunner en lichter (uiteraard met behoud van sterkte en kwaliteit). De ontwikkelingen op dit gebied staan niet stil en aan voorbeelden geen gebrek. We kennen allemaal de kleinere deodorantbussen (waarbij de inhoud gelijk is gebleven). Minder duidelijk, meer zeker zo effectief is het gebruik van een soort gasbelletjestechniek (MuCell-Techology®). Door gasbelletjes toe te voegen aan de kunststofverpakking wordt er minder materiaal gebruikt. Deze techniek is onder andere toegepast in de flacons van Dove Body Wash.

Nieuwe inzichten
Binnen renew zien we verpakkingen die zijn gemaakt op basis van hernieuwbaar en natuurlijk materiaal. Een natuurlijk materiaal oogt misschien ‘beter’, maar hoe zit het bijvoorbeeld met de hoeveelheid CO₂ die vrijkomt bij productie en verwerking? Alleen door alle onderdelen van de levenscyclusanalyse (LCA) te beoordelen kunnen we hier daadwerkelijk uitspraken over doen.
Bij fabrikanten heerst steeds meer het besef van het belang van de LCA-methode en de bewijslast met betrekking tot milieuclaims wordt ook vanuit overheidswege steeds vaker een verplichting. Wat mij betreft een stap in de goede richting, maar veranderen kost tijd. Na een investering van ruim zeven jaar opende de Paardekooper Van der Windt Group als eerste verpakkingsgroothandel een eigen LCA Centre. Hiermee moet een einde komen aan greenwashing.

Recycling
De Plastic Heroes campagne is misschien wel het bekendste initiatief als we het hebben over recyclen. In 2014 was de recyclingdoelstelling voor plastic verpakkingsafval 44%. Die doelstelling werd ruimschoots behaald.* Om goed te kunnen recyclen is niet alleen bewustwording nodig. Fabrikanten moeten ook zelf nadenken over de samenstelling van het verpakkingsmateriaal. Kartonnen verpakkingen met een waslaag of plastic laagje kunnen bijvoorbeeld niet bij het oud papier. Daarom moeten we op zoek naar alternatieven en ook hier biedt de LCA-methode uitkomst. Een concreet voorbeeld van ontwikkelingen op het gebied van recycling zijn de nieuwe plastic tassen van Marks & Spencer. De tassen zijn gemaakt van 100% gerecycled plastic en zetten actief in op hergebruik en verantwoordelijk weggooien.

De nieuwe tas van Marks & Spencer

Voedselverspilling
In de strijd tegen voedselverspilling verandert ook de verpakking. We zien bijvoorbeeld steeds meer portieverpakkingen en slimme verpakkingsoplossingen waardoor producten beter en langer houdbaar blijven. Deze slimme verpakkingsoplossingen richten zich bijvoorbeeld op het verlengen van de koelketen. Zo bestaan er isotherme gekoelde verzendverpakkingen die rekening houden met productsoort, bewaartemperatuur, vervoerstype, duur van transport en het transportgebied.
Een ander voorbeeld is de opkomst van de doggy bag. Zelf om een doggy bag vragen gaat voor veel mensen misschien nog wat ver, maar horecagelegenheden bieden zelf steeds vaker de mogelijkheid aan om etensresten mee naar huis te nemen. Er komt langzaamaan een einde aan het taboe rondom de doggy bag.

In antwoord op de vraag ‘waar staan we nu?’ denk ik dat we niet ontevreden mogen zijn. Het heeft misschien even geduurd, maar veranderen kost nu eenmaal tijd. Bovenstaande voorbeelden tonen aan dat fabrikanten niet stil zitten. De bewustwording om te veranderen is er, maar dit is naar mijn mening pas het begin. We moeten blijven innoveren, waarbij we vooral de LCA-methode niet mogen vergeten!

* bron Plastic Heroes.