Verpakken: zo eenvoudig is het niet

Eind 2013 kopten de media dat het hergebruik van boodschappentassen slecht is voor de gezondheid. De herbruikbare boodschappentas wordt door experts omschreven als een broedplaats voor bacteriën. Met het voorgenomen verbod van Staatsecretaris Mansveld op gratis plastic tassen per 1 januari 2016, stappen steeds meer mensen (consumenten en winkeliers) over op een herbruikbare boodschappentas.  Is dit wel zo verstandig?

Uit onderzoek aan de universiteit van Pennsylvania blijkt namelijk dat het aantal ziekte- en sterfgevallen door voedselvergiftig in San Francisco bijna verdubbeld is sinds het verbod op wegwerptassen. Herbruikbare boodschappentassen bevatten vaak E.coli-bacteriën. Hugh Pennington, bacterioloog aan de universiteit van Aberdeen, stelt dat je geen rauw vlees of groenten met aarde mag vervoeren in herbruikbare boodschappentassen. Je moet deze producten apart vervoeren (verpakt in een plastic zakje) in een tas die je achteraf grondig reinigt of weggooit.

Kritische vragen
Dit gegeven roept toch wel wat kritische vragen op met betrekking tot het gebruik van herbruikbare winkeltassen. Indirect kunnen we ons dus ook afvragen welke gevolgen het verbod op gratis plastic tasjes heeft op onze gezondheid. En zo zijn er nog wel meer vragen omtrent het verbod, ook vanuit de Tweede Kamer zelf. Ik citeer: ‘Hoe moeten consumenten hun foe yong hai en babi pangang meenemen vanaf de Chinees naar huis? Waar moeten consumenten hun pruimen, kippenpootjes of kabeljauw in verpakken als zij dit op de wekelijkse markt willen kopen?’ Met andere woorden: zijn er alternatieven voorhanden? De herbruikbare boodschappentas lijkt een logisch alternatief, maar is dit wel zo? We moeten goed nadenken over de toepassing van de tas. Op de markt worden veel onverpakte producten verkocht. Plastic tasjes zijn dan – met oog op de hygiëne – misschien helemaal zo gek nog niet.
Helikopterview
Je kunt de herbruikbare tassen natuurlijk regelmatig wassen, maar niet iedere tas leent zich voor een wasbeurt. Daarnaast worden niet alle bacteriën in de was gedood. Waar doen we dan goed aan? Hoe kunnen we onze boodschappen zo hygiënisch mogelijk vervoeren van de winkel naar huis? Zo zie je maar weer, een maatregel ten gunste van het één (in dit geval het milieu) kan negatief uitpakken voor het ander (in dit geval de gezondheid).
We kunnen allemaal wel van alles roepen, maar laten we vooral eerst goed nadenken welke impact bepaalde maatregelen hebben en daarbij verder kijken dan onze neus lang is. Verpakken moeten we daarom beschouwen vanuit een helikopterview. We moeten kritisch kijken naar de totale keten die de verpakking doorloopt, inclusief alle zijwegen. Hierbij is niet alleen een taak weggelegd voor verpakkingsexperts, maar bijvoorbeeld ook voor de overheid gelet op bewustwording bij de consument. Misschien moet de overheid bij de nieuwe regelgeving en de overstap op herbruikbare winkeltassen ook wasvoorschriften opnemen?

Een ingewikkelde en tijdrovende klus, maar wie heeft gezegd dat het gemakkelijk is?

Voorlopig heeft Mansveld haar handen vol aan het invullen van de randvoorwaarden van de regelgeving op de ban van de plastic draagtassen. Ik ben benieuwd naar de definitieve uitkomsten. Eén ding mag duidelijk zijn: verpakken is een complexe aangelegenheid.