De milieu-impact van de plastic draagtas: LCA in de praktijk

Plastic tasjes hebben een negatief imago. Plastic tassen roepen al snel het beeld van zwerfafval op en het onnatuurlijke materiaal sluit niet aan bij de wensen van de bewuste, duurzame consument. Sinds het verbod op gratis plastic tasjes begin 2016 is het aantal met 70 procent afgenomen^[1]. Dat is goed nieuws, maar de alternatieven zijn niet perse ‘beter’ voor het milieu.

Ik schrijf het vaker: Dé milieuvriendelijke verpakking bestaat niet. Er bestaan helaas nogal wat misverstanden over ‘goed doen’ als het om verpakkingen gaat. Papier is niet per definitie ‘milieuvriendelijker’ dan plastic en onverpakt is niet altijd ‘beter’. De milieu-impact hangt af van allerlei factoren, waaronder materiaalsoort, toepassing en end-of-life scenario. Om dit inzichtelijk te maken biedt een Life Cycle Assessment (LCA) uitkomst.

Onderzoek ‘cradle-to-grave’

Het Deense Agentschap Milieubescherming (MiljØstyrelsen) liet een onafhankelijke LCA uitvoeren voor de plastic boodschappentassen^[2]. Doel van het onderzoek was het identificeren van de draagtas met de beste milieuprestaties, het onderzoeken van de hergebruikfrequentie en de beste end-of-life oplossing. De uitkomsten van de studie werden op 14 maart gepubliceerd.

LDPE-lichtgewicht draagtas

In totaal werden er zeven materiaalsoorten en hun variaties geanalyseerd (LDPE, PP, rPET, Polyester, biopolymeer, papier, katoen en composiet) conform de internationale normen ISO 14040 en 14044. De analyse houdt onder meer rekening met de milieueffecten van de productie, transport (binnen Europa) en afvalverwerking/ verwijdering. Gelet op productie en verwijdering scoort de LDPE-lichtgewicht draagtas het beste.

Van draagtas naar afvalzak

Een andere relevante bevinding is het feit dat de LDPE-lichtgewicht draagtas het beste hergebruikt kan worden met als laatste ‘station’ het hergebruik als afvalzak, in plaats van ‘gewoon’ weggooien of recyclen. Recycling biedt mogelijk voordelen in het geval van zware plastic zakken, zoals PP, PET en Polyester. Hergebruik als afvalzak is met name geschikt voor lichte draagtassen, zoals LDPE, papier en biopolymeer.

Generaliseerbaarheid

Vrijwel direct na publicatie van het onderzoek verschenen er op internet koppen als ‘De plastic tas heeft de laagste milieu-impact’. Dergelijke uitspraken zijn goed voor het imago van de plastic tas, maar gelden alleen in deze specifieke situatie. Je kunt dit soort onderzoeksresultaten niet generaliseren. In ons land bijvoorbeeld, zouden de uitkomsten heel anders kunnen zijn en juist dit maakt duurzaam verpakken zo ontzettend complex.

Bekijk het volledige onderzoeksrapport.

Bronnen:
[1] https://www.milieucentraal.nl/minder-afval/afval-verminderen/eenmalige-tassen/
[2] https://press.plasticsconverters.eu/study-finds-plastic-carrier-bags-have-the-lowest-environmental-impact?asset_type=attachment&asset_id=103991